Bhagavad Gita Chater 17
CHAPTER 17
अथ सप्तदशः अध्यायः । श्रद्धा त्रय विभाग योगः
Now Chapter seventeen. THREEFOLD DIVISION OF FAITH
Krishna |
VERSE 17.1
अर्जुन उवाच ।
ये शास्त्र विधिम् उत्सृज्य यजन्ते श्रद्धया अन्विताः ।
तेषाम् निष्ठा तु का कृष्ण सत्त्वम् आहो रजः तमः ॥ १७ १॥
Aphorism
Arjuna asked: O1 Krishna when men sacrifice to the gods with faith but discard the injunctions of the scriptures, what is the nature of their devotion? Is it sattva, rajas or tamas?
Note:
Three gunas or modes are sattva, rajas, and tamas. Sattva is a mode of goodness or purity; rajas is a mode of passion; and tamas is a mode of inertia.
At the end of the preceding chapter, the Lord said that if one discards spiritual injunctions and acts according to his desires, one shall not attain the knowledge. Arjuna now asks about the fate of those who worship with faith but are ignorant of the scriptures.
Meaning
अर्जुन उवाच — Arjuna said;
ये — who; शास्त्र — scriptures;g विधिम् — rules of; उत्सृज्य — having discarded; यजन्ते — sacrifice; श्रद्धया — with faith; अन्विताः — endowed; तेषाम् — of them; निष्ठा — state; तु — but; का — what; कृष्ण — Q! Krishna; सत्त्वम् — mode of goodness; आहो — or; रजः — mode of passion; तमः — mode of inertia;
With sandhi:
ये शास्त्रविधिमुत्सृज्य यजन्ते श्रद्धयान्विताः ।
तेषां निष्ठा तु का कृष्ण सत्त्वमाहो रजस्तमः ॥ १७ १॥
Anvaya:
हे कृष्ण! ये शास्त्र विधिम् उत्सृज्य, श्रद्धया अन्विताः
यजन्ते, तेषां तु का निष्ठा? सत्त्वम् रजः आहो तमः ?
VERSE 17.2
श्रीभगवान् उवाच ।
त्रिविधा भवति श्रद्धा देहिनाम् सा स्वभावजा ।
सात्त्विकी राजसी च एव तामसी च इति ताम् शृणु ॥ १७ २॥
Aphorism
The three kinds of faith of men are born of their individual nature. It is characterized by sattva, rajas, and tamas. Now hear about this.
Note:
Individual nature = Inborn character of a person. His character is moulded by his karma in his past life. He cannot easily change this. However, a person with indomitable determination, along with the study of scriptures, and with the help and guidance of his guru as well as the grace of god, can acquire spiritual nature, as many have done in the past.
Three kinds = Not just people, but all things in Prakriti, or Nature have these three gunas.
Meaning
श्रीभगवान् उवाच — The Lord said.
त्रिविधा — three kinds; भवति — is; श्रद्धा — faith; देहिनाम् — of the embodied; सा — this; स्वभावजा — born of one's own nature; सात्त्विकी — one with mode of goodness; राजसी — one with mode of passion; च — and; एव — thus; तामसी — one with mode of inertia; च — and; इति — thus; ताम् — it; शृणु — listen;
With sandhi:
त्रिविधा भवति श्रद्धा देहिनां सा स्वभावजा ।
सात्त्विकी राजसी चैव तामसी चेति तां शृणु ॥ १७ २॥
Anvaya:
देहिनाम् (या) स्वभावजा श्रद्धा, सा सात्त्विकी च राजसी (च)
तामसी च एव इति त्रिविधा भवति, ताम् शृणु ।
VERSE 17.3
सत्त्व अनुरूपा सर्वस्य श्रद्धा भवति भारत ।
श्रद्धामयः अयम् पुरुषः यः यत् श्रद्धः सः एव सः ॥ १७ ३॥
Aphorism
O! Bharata, the faith of each person is in accordance with his natural disposition. Man is made of his faith and faith is what he is.
Note:
Natural disposition = One's natural disposition is based on his past karma. The study of scriptures and strong determination can change one's natural disposition.
The faith = The faith is not the intellectual acceptance of a holy man or a book but it is inner reverence to Reality without the intervention of the intellect.
Meaning
सत्त्व — of the being; अनुरूपा — follows the form; सर्वस्य — of all; श्रद्धा — faith; भवति — is; भारत — Q! Bharata; श्रद्धामयः — faith-endowed; अयम् — this; पुरुषः — man; यः — who; यत् श्रद्धः — whatever faith; सः — he;एव — even; सः — he;
With sandhi:
सत्त्वानुरूपा सर्वस्य श्रद्धा भवति भारत ।
श्रद्धामयोऽयं पुरुषो यो यच्छ्रद्धः स एव सः ॥ १७ ३॥
Anvaya:
हे भारत! सर्वस्य सत्त्व अनुरूपा श्रद्धा भवति, अयम्
पुरुषः श्रद्धामयः, यः यत् श्रद्धः, सः एव सः ।
VERSE 17.4
यजन्ते सात्त्विकाः देवान् यक्ष रक्षांसि राजसाः ।
प्रेतान् भूतगणान् च अन्ये यजन्ते तामसाः जनाः ॥ १७ ४॥
Aphorism
Men in the mode of goodness worship the Devas; those in the mode of passion worship the Yakshasas and Rakshasas; and those in the mode of inertia worship ghosts and grosser spirits.
Yaksha in Thailand |
Rakshasa |
Note:
Mode
of goodness = sattva guna. Mode of passion = Rajo guna; Mode of
inertia = tamas guna;
Yakshas
= semi-celestial beings who exude power and wealth.
Rakshsas
= powerful beings who embody sensual enjoyment, revenge, and wrath.
Yakshas and Rakshsas have ceases to exist thousands of years ago and no one worships them.
Meaning
यजन्ते — worship; सात्त्विकाः — the mode of goddness; देवान् — the Devas; यक्ष — Yakshas; रक्षांसि — Rakshsas; राजसाः — the mode passion; प्रेतान् — gohsts; भूतगणान् — hosts of elements; च — and; अन्ये — others; यजन्ते — worship; तामसाः — mode of inertia; जनाः — people;
With sandhi:
यजन्ते सात्त्विका देवान्यक्षरक्षांसि राजसाः ।
प्रेतान्भूतगणांश्चान्ये यजन्ते तामसा जनाः ॥ १७ ४॥
Anvaya:
सात्त्विकाः देवान् यजन्ते, राजसाः यक्ष रक्षांसि ,
अन्ये तामसाः जनाः प्रेतान् भूतगणान् च यजन्ते ।
VERSES 17. 5
अशास्त्र विहितम् घोरम् तप्यन्ते ये तपः जनाः ।
दम्भ अहङ्कार संयुक्ताः काम राग बल अन्विताः ॥ १७ ५॥
Aphorism
The men who perform severe austerities, not according to the scriptures, coupled with vanity and egoism, are impelled by the force of their desires and passions.
Meaning
अशास्त्र — not by the scriptures; विहितम् — ordained by; घोरम् — terrible; तप्यन्ते — endure; ये — who; तपः — austerity; जनाः — people; दम्भ — vanity; अहङ्कार — egoism; संयुक्ताः — possed of; काम — desire; राग — passion; बल — power; अन्विताः — impelled.
With sandhi:
अशास्त्रविहितं घोरं तप्यन्ते ये तपो जनाः ।
दम्भाहङ्कारसंयुक्ताः कामरागबलान्विताः ॥ १७ ५॥
Anvaya:
ये दम्भ अहंकार संयुक्ताः काम राग बल अन्विताः जनाः अशास्त्र-विहितम् घोरम् तपः तप्यन्ते।
VERSES 17. 6
कर्षयन्तः शरीरस्थम् भूत ग्रामम् अचेतसः ।
माम् च एव अन्तः शरीरस्थम् तान् विद्धि आसुर निश्चयान् ॥ १७ ६॥
Aphorism
They are fools who torture all their bodily organs, and I, too, who dwell within the body; know they are fiendish in their resolves.
Notes:
Torture = Causing pain to oneself.
Meaning
कर्षयन्तः — torment; शरीरस्थम् — seated in the body; भूत — of elements; ग्रामम् — collection; अचेतसः— un-intelligent; माम् — me; च — and; एव — even; अन्तः — within; शरीरस्थम् — seated in the body; तान् — them; विद्धि — know; आसुर — of Asuras; निश्चयान् — decide;
With sandhi:
कर्षयन्तः
शरीरस्थं भूतग्राममचेतसः ।
मां
चैवान्तःशरीरस्थं
तान्विद्ध्यासुरनिश्चयान्
॥ १७ ६॥
Anvaya:
अचेतसः शरीरस्थम् भूत ग्रामम् अन्तः शरीरस्थम् च माम् एव कर्षयन्तः, तान् आसुर निश्चयान् विद्धि।
VERSE 17.7
आहारः तु अपि सर्वस्य त्रिविधः भवति प्रियः ।
यज्ञः तपः तथा दानम् तेषाम् भेदम् इमम् शृणु ॥ १७ ७॥
Aphorism
Even the food that is dear to all is of three kinds, likewise are the sacrifices, austerities, and charity. Now hear of the distinctions between them.
Notes:
Food of three kinds = sattvic, rajasic, and tamasic. The Lord is going to describe them.
Meaning
आहारः — food; तु — but; अपि — also; सर्वस्य — of all; त्रिविधः — threefold; भवति — is; प्रियः — dear; यज्ञः — sacrifice; तपः — austerity; तथा — also; दानम् — charity; तेषाम् — of these; भेदम् — distinction; इमम् — this; शृणु — listen;
With sandhi:
आहारस्त्वपि सर्वस्य त्रिविधो भवति प्रियः ।
यज्ञस्तपस्तथा दानं तेषां भेदमिमं शृणु ॥ १७ ७॥
Anvaya:
सर्वस्य प्रियः आहारः अपि त्रिविधः भवति। तथा तु यज्ञः, तपः, दानम्। तेषाम् इमम् भेदम् शृणु।
VERSE 17.8
आयुः सत्त्व बल आरोग्य सुख प्रीति विवर्धनाः ।
रस्याः स्निग्धाः स्थिराः हृद्याः आहाराः सात्त्विक प्रियाः ॥ १७ ८॥
Aphorism
Foods dear to those in the mode of goodness promote longevity, vitality, strength, health, pleasure, and appetite, and are juicy, buttery, substantial, and agreeable.
Note:
Vitality
= Mental vigour.
Substantial
= Nourishes the body for a long time.
Agreeable
= Pleasant.
Meaning
आयुः सत्त्व — augment longevity; बल — strength; आरोग्य— health; सुख — pleasure; प्रीति — cheerfulness; विवर्धनाः — increases; रस्याः — delicious; स्निग्धाः — bland; स्थिराः — stable; हृद्याः — agreeable; आहाराः — foods; सात्त्विक — mode of goodness; प्रियाः — dear.
With sandhi:
आयुःसत्त्वबलारोग्यसुखप्रीतिविवर्धनाः
।
रस्याः
स्निग्धाः स्थिरा हृद्या
आहाराः सात्त्विकप्रियाः ॥
१७ ८॥
Anvaya:
आयुः सत्त्व बल आरोग्य सुख प्रीति विवर्धनाः, रस्याः स्निग्धाः स्थिराः हृद्याः आहाराः सात्त्विक प्रियाः (सन्ति)।
VERSE 17.9
कट्वम्ल लवण अति उष्ण तीक्ष्ण रूक्ष विदाहिनः ।
आहाराः राजसस्य इह्टाः दुःख शोक आमय प्रदाः ॥ १७ ९॥
Aphorism
Foods that those in the mode of passion desire are bitter, sour, salty, hot, pungent, dry and burning, and which produce pain, grief and sickness.
Notes:
Excessively should be construed with all like excessively bitter, excessively sour and so on.
Meaning
कट्वम्ल — bitter; लवण — salty; अति उष्ण — very hot; तीक्ष्ण — pungent; रूक्ष — rough, coarse; विदाहिनः — burning; आहाराः — foods; राजसस्य — are of mode of passion; इह्टाः — desired; दुःख — sorrow; शोक — grief; आमय — disease; प्रदाः — produce;
With sandhi:
कट्वम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णरूक्षविदाहिनः ।
आहारा राजसस्येष्टा दुःखशोकामयप्रदाः ॥ १७ ९॥
Anvaya:
कट्वम्ल लवण अति उष्ण तीक्ष्ण रूक्ष विदाहिनः
दुःख शोक आमय प्रदाः आहाराः राजसस्य इह्टाः (भवति) ।
VERSE 17.10
यातयामम् गत रसम् पूति पर्युषितम् च यत् ।
उच्छिष्टम् अपि च अमेध्यम् भोजनम् तामस प्रियम् ॥ १७ १०॥
Aphorism
Food that is ill cooked, tasteless, putrid, stale, unclean, and left over, are dear to those in the mode of darkness.
Meaning
यातयामम् — spoiled foods; गत — gone; रसम् — taste; पूति — putrid; पर्युषितम् — stale; च — and; यत् — which; उच्छिष्ट — left; अपि — also; च — and; अमेध्यम् — unclean; भोजनम् — food; तामस — mode of inertia; प्रियम् — desired;
With sandhi:
यातयामं गतरसं पूति पर्युषितं च यत् ।
उच्छिष्टमपि चामेध्यं भोजनं तामसप्रियम् ॥ १७ १०॥
Anvaya:
यत् यातयामम्, गत रसम्, पूति, पर्युषितम् च उच्छिष्टम्
अपि च अमेध्यम् भोजनम् तामस प्रियम् ।
VERSE 17.11
अफल आकाङ्क्षिभिः यज्ञः विधि दृष्टः यः इज्यते ।
यष्टव्यम् एव इति मनः समाधाय सः सात्त्विकः ॥ १७ ११॥
Aphorism
The sacrifice is offered without desire for fruit as enjoined by the scriptures, under the firm belief that sacrifice is a duty, that is of goodness in nature.
Meaning
अफल — fruitless; आकाङ्क्षिभिः — desirous; यज्ञः — sacrifice; विधि — rule; दृष्टः — seen; यः — which; इज्यते — is offered; यष्टव्यम् — ought to be offered; एव — even; इति — thus; मनः — mind; समाधाय — having fixed; सः — that; सात्त्विकः — one in the mode of goodness;
With sandhi:
अफलाकाङ्क्षिभिर्यज्ञो विधिदृष्टो य इज्यते ।
यष्टव्यमेवेति मनः समाधाय स सात्त्विकः ॥ १७ ११॥
Anvaya:
अफल आकाङ्क्षिभिः (पुरुषैः) यष्टव्यम् एव इति मनः समाधाय
विधि दृष्टः यः यज्ञः इज्यते, सः सात्त्विकः (यज्ञः मतः) ।
VERSE 17.12
अभिसन्धाय तु फलम् दम्भार्थम् अपि च एव यत् ।
इज्यते भरत श्रेष्ठ तम् यज्ञम् विद्धि राजसम् ॥ १७ १२॥
Aphorism
The sacrifice offered for some benefit, or for the sake of glory, O! Chief of the Bharatas, you should know that to be in the mode of passion.
Meaning
अभिसन्धाय — having aimed at; तु — indeed; फलम् — fruit; दम्भार्थम् — of hypocracy; अपि — also; च — and; एव — even; यत् — which; इज्यते — is offered; भरत श्रेष्ठ — O! Best of Bharatas; तम् — that; यज्ञम् — sacrifice; विद्धि — rule; राजसम् — of mode of passion;
With sandhi:
अभिसन्धाय तु फलं दम्भार्थमपि चैव यत् ।
इज्यते भरतश्रेष्ठ तं यज्ञं विद्धि राजसम् ॥ १७ १२॥
Anvaya:
हे भरत श्रेष्ठ! फलम् तु अभिसन्धाय, अपि च दम्भार्थम्
एव यत् इज्यते, तम् यज्ञम् राजसम् विद्धि ।
VERSE 17.13
विधि हीनम् असृष्ट अन्नम् मन्त्र हीनम् अदक्षिणम् ।
श्रद्धा विरहितम् यज्ञम् तामसम् परिचक्षते ॥ १७ १३॥
Aphorism
Any sacrifice contrary to the directions of scripture, without distribution of food, without chanting of Vedic hymns and remunerations to the priests, and without faith is considered to be in the mode of inertia.
Note:
Sacrifice = Sacrifice is giving offerings to the deity. It was obligatory for a householder to perform the sacrifice.
Distribution of food = Offerings in a sacrifice include cooked food, which should be distributed to those present.
Remunerations to the priests दक्षिण = fee or present to the officiating priest. A sacrifice may take several days and may require four or more priests, therefore the priests should be appropriately paid. Even in temple worship, it is customary to give a दक्षिण to the priest, even if you have paid for the puja.
Meaning
विधि हीनम् — without rules; असृष्ट — not given; अन्नम् — food; मन्त्र — mantra; हीनम् — without; अदक्षिणम् — giftless; श्रद्धा — with faith; विरहितम् — without; यज्ञम् — sacrifice; तामसम् — in the mode of inertia; परिचक्षते — (they) declare.
विधिहीनमसृष्टान्नं मन्त्रहीनमदक्षिणम् ।
श्रद्धाविरहितं यज्ञं तामसं परिचक्षते ॥ १७ १३॥
Anvaya:
विधि हीनम्, असृष्ट अन्नम्, मन्त्र हीनम्, अदक्षिणम्,
श्रद्धा विरहितम्, (च) यज्ञम् तामसम् परिचक्षते ।
VERSE 17.14
देव द्विज गुरु प्राज्ञ पूजनम् शौचम् आर्जवम् ।
ब्रह्मचर्यम् अहिंसा च शारीरम् तपः उच्यते ॥ १७ १४॥
Aphorism
Worship of the gods, of the twice-born, of teachers, and of the wise; cleanliness, uprightness, continence, and non-violence are said to be the austerity of the body.
Note:
Twice-born = Three higher casts among the Hindus, whose second birth takes place when they are initiated into spiritual life with the investiture of the sacred thread. Here the word ‘dvija’ refers only to Brahmins.
Austerity = The word ‘Tapa’ refers to self-discipline, prescribed by the religion to bring the body and mind under control.
Meaning
देव — of Devas, heavenly beings; द्विज — twice-born; गुरु — the guru; प्राज्ञ — the wise; पूजनम् — worship; शौचम् — purity; आर्जवम् — simple, rectitude; ब्रह्मचर्यम् — celebacy; अहिंसा — non-violence; च — and; शारीरम् — bodily; तपः — austerity;
उच्यते — is said.
With sandhi:
देवद्विजगुरुप्राज्ञपूजनं शौचमार्जवम् ।
ब्रह्मचर्यमहिंसा च शारीरं तप उच्यते ॥ १७ १४॥
Anvaya:
देव द्विज गुरु प्राज्ञ पूजनम्, शौचम्, आर्जवम्,
ब्रह्मचर्यम्, अहिंसा च (इति) शारीरम् तपः उच्यते ।
VERSE 17.15
अनुद्वेगकरम् वाक्यम् सत्यम् प्रिय हितम् च यत् ।
स्वाध्याय अभ्यसनम् च एव वाङ्मयम् तपः उच्यते ॥ १७ १५॥
Aphorism
The austerity of speech consists in speaking words that are truthful, pleasing, beneficial, and not offending others, and also regularly reciting Vedas.
Notes:
The austerity of speech should satisfy all the conditions (truthful, pleasing, beneficial, and not offending others). Even if only one condition is missing it will not be construed as austerity of speech.
Meaning
अनुद्वेगकरम् — not causing distress; वाक्यम् — speech; सत्यम् — truthful; प्रिय — pleasant; हितम् — beneficial; च — and; यत् — which; स्वाध्याय — ofstudy; अभ्यसनम् — practice; च — and; एव — even; वाङ्मयम् — of speech; तपः — austerity; उच्यते — is said;
With sandhi:
अनुद्वेगकरं वाक्यं सत्यं प्रियहितं च यत् ।
स्वाध्यायाभ्यसनं चैव वाङ्मयं तप उच्यते ॥ १७ १५॥
Anvaya:
यत् अनुद्वेगकरम् सत्यम् प्रिय हितम् वाक्यम् च
स्वाध्याय अभ्यसनम् च, एव वाङ्मयम् तपः उच्यते ।
VERSE 17.16
मनः प्रसादः सौम्यत्वम् मौनम् आत्म विनिग्रहः ।
भाव संशुद्धिः इति एतत् तपः मानसम् उच्यते ॥ १७ १६॥
Aphorism
The serenity of mind, gentleness, silence, self-control and purity of heart; constitute the austerity of mind.
Note:
Silence
= Silence of thought and silence of the tongue.
Meaning
मनः — mind; प्रसादः — serinity; सौम्यत्वम् — equanimity; मौनम् — silence; आत्म विनिग्रहः — self-restraint; भाव संशुद्धिः — purity of heart; इति — thus; एतत् — this; तपः — austerity; मानसम् — mental; उच्यते — is called.
With sandhi:
मनः
प्रसादः सौम्यत्वं मौनमात्मविनिग्रहः
।
भावसंशुद्धिरित्येतत्तपो
मानसमुच्यते ॥ १७ १६॥
Anvaya:
मनः प्रसादः सौम्यत्वम्, मौनम्, आत्म विनिग्रहः, भाव संशुद्धिः इति एतत् मानसम् तपः उच्यते ।
VERSE 17.17
श्रद्धया परया तप्तम् तपः तत् त्रिविधम् नरैः ।
अफल आकाङ्क्षिभिः युक्तैः सात्त्विकम् परिचक्षते ॥ १७ १७॥
Aphorism
This threefold austerity, practised with supreme faith by steadfast men, without desire for fruit, is said to be the nature of the mode of goodness.
Note:
Threefold
austerity = of body, speech, and mind.
Meaning
श्रद्धया — by faith; परया — highest; तप्तम् — suffered; तपः — austerity; तत् — that; त्रिविधम् — threefold; नरैः — by men; अफल — not of fruit; आकाङ्क्षिभिः — desirous; युक्तैः — steadfast; सात्त्विकम् — mode of goodness; परिचक्षते — declare.
With sandhi:
श्रद्धया
परया तप्तं तपस्तत्त्रिविधं
नरैः ।
अफलाकाङ्क्षिभिर्युक्तैः
सात्त्विकं परिचक्षते ॥ १७
१७॥
Anvaya:
अफल आकाङ्क्षिभिः युक्तैः नरैः परया श्रद्धया तप्तम् त्रिविधम् तपः, तत् सात्त्विकम् परिचक्षते ।
VERSE 17.18
सत्कार मान पूजार्थम् तपः दम्भेन च एव यत् ।
क्रियते तत् इह प्रोक्तम् राजसम् चलम् अध्रुवम् ॥ १७ १८॥
Aphorism
The austerity that is performed in order to gain respect, honour and reverence, and for ostentation is said to be the nature of the mode of passion. Its result is uncertain and transitory.
Meaning
सत्कार — respect; मान — honour; पूजार्थम् — worship; तपः —austerity; दम्भेन — by hypocrisy; — and; एव — even; यत् — which;क्रियते — is done; तत् — that; इह — here; प्रोक्तम् — is said;राजसम् — mode of passion; चलम् — movable; अध्रुवम् — unsteady;
With sandhi:
सत्कारमानपूजार्थं
तपो दम्भेन चैव यत् ।
क्रियते
तदिह प्रोक्तं राजसं चलमध्रुवम्
॥ १७ १८॥
Anvaya:
सत्कार मान पूजार्थम् दम्भेन च एव यत् तपः क्रियते, तत् इह राजसम्, चलम्, अध्रुवम् प्रोक्तम् ।
VERSE 17.19
मूढ
ग्राहेण आत्मनः यत् पीडया
क्रियते तपः ।
परस्य
उत्सादनार्थम् वा तत् तामसम्
उदाहृतम् ॥ १७ १९॥
Aphorism
Austerity is performed under deluded understanding, with self-torture or to destroy another is said to be in the mode of inertia.
Meaning
मूढ — by foolish; ग्राहेण — seizing; आत्मनः — self; यत् — which; पीडया — with torture; क्रियते — is done; तपः — austerity; परस्य — of another; उत्सादनार्थम् — for the destruction; वा — or; तत् — that; तामसम् — mode of inertia; उदाहृतम् — is called.
With sandhi:
मूढग्राहेणात्मनो
यत्पीडया क्रियते तपः ।
परस्योत्सादनार्थं
वा तत्तामसमुदाहृतम् ॥ १७
१९॥
Anvaya:
मूढ ग्राहेण आत्मनः पीडया परस्य उत्सादनार्थम् वा यत् तपः क्रियते, तत् तामसम् उदाहृतम् ।
VERSE 17.20
दातव्यम्
इति यत् दानम् दीयते अनुपकारिणे
।
देशे
काले च पात्रे च तत् दानम्
सात्त्विकम् स्मृतम् ॥ १७
२०॥
Aphorism
The charity was given out to one who cannot requite, and with the feeling that it is one’s duty to give, and which is given at the right place and time and to a worthy person; such a gift is held to be of the mode of goodness.
Note:
Cannot requite = Who cannot do or is not expected to do anything in return. Charity includes larger projects such as building a rest house, school, drinking water or irrigation well, planting trees, building a care facility, etc.
Right place and time = Charity becomes more effective if given in a holy place and on an auspicious occasion.
Meaning
दातव्यम् — worthy of charity; इति — thus; यत् — which; दानम् — charity; दीयते — is given; अनुपकारिणे — who cannot give in return; देशे — in place; काले — in time; च — and; पात्रे — in the right person; च — and; तत् — that; दानम् — charity; सात्त्विकम् — mode of goodness; स्मृतम् — is remembered;
With sandhi:
दातव्यमिति
यद्दानं दीयतेऽनुपकारिणे ।
देशे
काले च पात्रे च तद्दानं
सात्त्विकं स्मृतम् ॥ १७ २०॥
Anvaya:
दातव्यम् इति यत् दानम् देशे च काले च पात्रे (च) अनुपकारिणे दीयते, तत् दानम् सात्त्विकम् स्मृतम् ।
VERSE 17.21
यत्
तु प्रति उपकारार्थम् फलम्
उद्दिश्य वा पुनः ।
दीयते
च परिक्लिष्टम् तत् दानम्
राजसम् स्मृतम् ॥ १७ २१॥
Aphorism
Charity made with the expectation of something in return, or with a desire for fruitive results, or grudgingly, is said to be in the mode of passion.
Meaning
यत् — which; तु — but; प्रति उपकारार्थम् — returning a benefit; फलम् — reward; उद्दिश्य — having looked; वा — or; पुनः — again; दीयते — is given; च — and; परिक्लिष्टम् — reluctantly; तत् — that; दानम् — charity; राजसम् — mode of passion;स्मृतम् — is remembered.
With sandhi:
यत्तु
प्रत्युपकारार्थं फलमुद्दिश्य
वा पुनः ।
दीयते
च परिक्लिष्टं तद्दानं राजसं
स्मृतम् ॥ १७ २१॥
Anvaya:
यत्
तु प्रति उपकारार्थम्,
फलम्
उद्दिश्य,
वा
पुनः
परिक्लिष्टम्
च दीयते,
तत्
दानम् राजसम् स्मृतम् ।
VERSE 17.22
अदेश
काले यत् दानम् अपात्रेभ्यः
च दीयते ।
असत्कृतम्
अवज्ञातम् तत् तामसम् उदाहृतम्
॥ १७ २२॥
Aphorism
That alms are given at unfit place and time, and to unworthy persons, disrespectfully and contemptuously, that is said to be in the mode of inertia.
Meaning
अदेश — not in right place; काले — time; यत् — which; दानम् — charity; अपात्रेभ्यः — to unfit persons; च — and; दीयते — is given; असत्कृतम् — without respect; अवज्ञातम् — with contempt; तत् — that; तामसम् — mode of inertia; उदाहृतम् — is called;
With sandhi:
अदेशकाले
यद्दानमपात्रेभ्यश्च दीयते
।
असत्कृतमवज्ञातं
तत्तामसमुदाहृतम् ॥ १७ २२॥
Anvaya:
यत् दानम् असत्कृतम् अवज्ञातम्, अदेश काले अपात्रेभ्यः च दीयते, तत् तामसम् उदाहृतम् ।
VERSE 17.23
ॐ तत् सत् इति निर्देशः ब्रह्मणः त्रिविधः स्मृतः ।
ब्राह्मणाः तेन वेदाः च यज्ञाः च विहिताः पुरा ॥ १७ २३॥
Aphorism
“ Om Tat Sat” has been declared as the threefold designation of Brahman. In the beginning, the Brahmins, the Vedas and the sacrifices were created.
Note:
In the next three verses, The Lord explains the significance of the three words.
Brahman is Supreme Self. Om is the sound that existed before creation. It is called Pranava or Natha (sound) Brahman. Expounders of Vedas recite the mantras always by uttering Om at the beginning. Om also means ‘yes’, an affirmation.
That represents Brahman as in Tat Tvam Asi.
Sat means eternal existence, reality, and imperishable. This also indicates Brahman.
During the performance of a sacrifice, if a mistake is made, it is rectified (expiation), by the utterances of one of these three words.
Meaning
ॐ तत् सत् — Om that being; इति — thus; निर्देशः — designation; ब्रह्मणः — Brahman; त्रिविधः — threefold; स्मृतः — remembered; ब्राह्मणाः — Brahmanas; तेन — by this; वेदाः — Vedas; च — and; यज्ञाः — sacrifices; च — and; विहिताः — ordained; पुरा — formerly;
With sandhi:
ॐतत्सदिति
निर्देशो ब्रह्मणस्त्रिविधः
स्मृतः ।
ब्राह्मणास्तेन
वेदाश्च यज्ञाश्च विहिताः
पुरा ॥ १७ २३॥
Anvaya:
ॐ तत् सत् इति ब्रह्मणः त्रिविधः निर्देशः स्मृतः तेन ब्राह्मणाः वेदाः च यज्ञाः च पुरा विहिताः ।
VERSE 17.24
तस्मात्
ॐ इति उदाहृत्य यज्ञ दान तपः
क्रियाः ।
प्रवर्तन्ते
विधान उक्ताः सततम् ब्रह्म
वादिनाम् ॥ १७ २४॥
Aphorism
Therefore, the acts of sacrifice, charity, and austerity, enjoined by the scriptures, are always begun by the knowers of the Vedas with the utterance of “Om”.
Meaning
तस्मात् - therefore; ॐ — Om, इति — thus; उदाहृत्य — having said; यज्ञ — sacrifice; दान — charity; तपः — austerity; क्रियाः — acts; प्रवर्तन्ते — beggin; विधान — rule; उक्ताः — said; सततम् — always; ब्रह्म — Brahman; वादिनाम् — expounders;
With sandhi:
तस्मादोमित्युदाहृत्य
यज्ञदानतपःक्रियाः ।
प्रवर्तन्ते
विधानोक्ताः सततं ब्रह्मवादिनाम्
॥ १७ २४॥
Anvaya:
तस्मात् ब्रह्म वादिनाम् विधान उक्ताः यज्ञ दान तपः क्रियाः ॐ इति उदाहृत्य सततम् प्रवर्तन्ते ।
VERSE 17.25
तत् इति अनभिसन्धाय फलम् यज्ञ तपः क्रियाः ।
दान क्रियाः च विविधाः क्रियन्ते मोक्ष काङ्क्षिभिः ॥ १७ २५॥
Aphorism
With the utterance of “Tat” and without aiming at the results, those desiring liberation should perform various acts of sacrifice, austerity, and charity.
Notes:
“Tat” is a designation of Brahman.
Meaning
तत् — "Tat”, that; इति — thus; अनभिसन्धाय — without desiring; फलम् — fruit; यज्ञ — sacrifice; तपः — austerity; क्रियाः — acts; दान — charity; क्रियाः — acts; च — and; विविधाः— various; क्रियन्ते — are done; मोक्ष — liberation; काङ्क्षिभिः — desirers.
With sandhi:
तदित्यनभिसन्धाय
फलं यज्ञतपःक्रियाः ।
दानक्रियाश्च
विविधाः क्रियन्ते मोक्षकाङ्क्षिभिः
॥ १७ २५॥
Anvaya:
मोक्ष
काङ्क्षिभिः तत् इति (उदाहृत्य)
फलम्
अनभिसन्धाय
विविधाः
यज्ञ तपः क्रियाः दान क्रियाः
च क्रियन्ते ।
VERSES 17. 26
सत् भावे साधु भावे च सत् इति एतत् प्रयुज्यते ।
प्रशस्ते कर्मणि तथा सत् शब्दः पार्थ युज्यते ॥ १७ २६॥
Aphorism
The word ‘Sat’ is used to denote reality and goodness; and likewise, O! Partha, the word ‘Sat’ is used for an auspicious action.
Note:
Auspicious action = Performance of sacrifice, charity, and austerity are auspicious actions, which are described as Sat. Brahman, which alone is absolutely real, good, and auspicious is called Sat.
meaning
सत् भावे — in reality; साधु भावे — in goodness; च — and; सत् — being; इति — thus; एतत् — this; प्रयुज्यते — is spoken; प्रशस्ते — in praisworthy; कर्मणि — actions; तथा — also; सत् — Being; शब्दः — word; पार्थ — O! Partha; युज्यते — is used.
With sandhi:
सद्भावे
साधुभावे च सदित्येतत्प्रयुज्यते
।
प्रशस्ते
कर्मणि तथा सच्छब्दः पार्थ
युज्यते ॥ १७ २६॥
Anvaya:
ज्ञानिभिः
सत्
इति एतत् सत् भावे च साधु भावे
च प्रयुज्यते,
तथा
हे पार्थ!
प्रशस्ते
कर्मणि सत् शब्दः युज्यते ।
VERSE 17.27
यज्ञे तपसि दाने च स्थितिः सत् इति च उच्यते ।
कर्म च एव तत् अर्थीयम् सत् इति एव अभिधीयते ॥ १७ २७॥
Aphorism
The steadfastness in sacrifice, austerity, and charity, is also called ‘Sat’, and so is any action connected with it.
Note:
Any mistake made in the performance of sacrifice, austerity, and charity, is corrected (expiation) by the triple epithet “Om Tat Sat”.
Meaning
यज्ञे — in sacrifice; तपसि — in austerity; दाने — in charity; च — and; स्थितिः — steadyness; सत् — real; इति — thus; च — and; उच्यते — is called; कर्म — action; च — and; एव — even; तत् — that; अर्थीयम् — meaning; सत् — Being; इति — thus; एव — even; अभिधीयते — is called.
With sandhi:
यज्ञे
तपसि दाने च स्थितिः सदिति
चोच्यते ।
कर्म
चैव तदर्थीयं सदित्येवाभिधीयते
॥ १७ २७॥
Anvaya:
यज्ञे तपसि दाने च स्थितिः सत् इति च उच्यते । तत् अर्थीयम् च एव कर्म सत् इति एव अभिधीयते ।
VERSE 17.28
अश्रद्धया
हुतम् दत्तम् तपः तप्तम् कृतम्
च यत् ।
असत्
इति उच्यते पार्थ न च तत्
प्रेत्य नो इह ॥ १७ २८॥
Aphorism
Whatever is done as sacrifice, charity, penance, and whatever ceremony is observed, it is called ‘asat’ “non-existent”, if it is done without faith O! Partha, it is of no value here or hereafter.
Notes:
Non-existent
= It is as good as not performing those actions.
Here
or hereafter = Here in this life or hereafter in future births.
This chapter exhorts devotees to develop the mode of goodness (sattva) with faith and avoid doing things that promote the modes of rajas (mode of passion) and tamas (mode of inertia). Uttering “Om Tat Sat” will purify their minds which will lead to the realization of Brahman.
Meaning
अश्रद्धया — without faith; हुतम् — offered; दत्तम् — given; तपः — austerity; तप्तम् — suffered; कृतम् — done; च — and; यत् — which; असत् — untrue; इति — thus; उच्यते — is said; पार्थ — O! Partha; न — not; च — and; तत् — that; प्रेत्य — having gone; नो — not; इह — here;
With sandhi:
अश्रद्धया
हुतं दत्तं तपस्तप्तं कृतं
च यत् ।
असदित्युच्यते
पार्थ न च तत्प्रेत्य नो इह
॥ १७ २८॥
Anvaya:
हे पार्थ! अश्रद्धया हुतम् दत्तम्, तपः तप्तम्, यत् च कृतम्, तत् असत् इति उच्यते; (तत्) प्रेत्य, इह (अपि) च न (फलप्रदं) नो (भवति) ।
End of Chapter
ॐ
तत् सत् इति श्रीमत् भगवत्
गीतासु उपनिषत्सु
ब्रह्म
विद्यायाम् योग शास्त्रे
श्रीकृष्ण अर्जुन संवादे
श्रद्धा
त्रय विभाग योगः नाम सप्तदशः
अध्यायः ॥ १७॥
Thus in the Blessed Gita, the Essence of the Upanishads, the Science of Brahman, and the Scripture of Yoga, the dialogue between Sri Krishna and Arjuna, ends the seventeenth chapter, entitled THREEFOLD DIVISION OF FAITH.
Comments
Post a Comment
All comments are welcome but any comment to promote any URL is not permitted.